Ölçüm, birçok işte olduğu gibi esnek hortum işinde de en çok karşılaştığımız problem olarak öne çıkmaktadır. Özellikle tüm dünya ölçü konusunda ortak bir birime kavuşamaması nedeniyle bu problemin temelinde, İngiliz ölçü birimi “inch” ile daha yaygın olarak kullanılan “metrik” ölçü arasındaki fark yatmaktadır. Tüm bunlara birde Türkiye’de boru ve hortum çaplarını ifade etmek için kullanılan “parmak” ifadesi de eklenince işler iyice arapsaçına dönmektedir.
Bir de, hortuma özel bir sorun yaratan boru ve hortum ölçülerinin ifade ediliş şeklinden kaynaklanan bir problemde ekleniyor ki satın almacı ile tedarikçi arasındaki iletişim süreci tam bir felaket oluyor.
Özellikle borular boru ölçülerini isimlendirirken kullanılan “anma çapı” ifadesi tüm problemlerin sorumlusudur. Tüm bunlara et kalınlıklarından dolayı iç veya dış çap farkları da eklenince ….. Daha fazla devam etmeyelim en iyisi.
Hortumda asıl olan iç çaptır. Bunu ister metrik, ister parmak isterseniz de inch olarak ifade edebilirisiniz. Burada “parmak”ın vücudumuzun bir parçası olan parmaklarımızla karıştırıp, size komik gelecek ama “acaba hangi parmağımı kullanmalıyım” diye tereddütte düşen insan sayısı da azımsanmayacak kadar fazladır. “parmak” ifadesi “inch” e karşılık gelen bir ifadedir. Ve çevrimi şu şekildedir;
1 inch = 1 parmak = 25.41 mm
Bizdeki “parmak” ifadesinin nereden geldiğini bulmaya çalışsamda, kesin bir bilgiye ulaşamadım, bu nedenle bu konuda basit ama mantıklı bir varsayım yaparak geçmek istiyorum. Bazı ölçümler yapılırken bir şeyleri referans alırız. Örneğin bir karış ortalama bir erkek için 20-22 cm civarındadır. Bunu öğrenen bir birey, ihtiyaç duyduğunda karışını kullanarak basit ölçümleri kabaca yapabilir. Bu “parmak” meselesinin bir ustanın kendine çap ölçümünde tahmin yaparken başparmağının genişliğini referans alıp, sonrasında da bunu o ustanın yanında yetişen teknik bilgiden tamamen yoksun, görerek öğrenen çıraklarının sürdürdüğünü öngörüyorum açıkçası. Gayet mantıklı bir davranış biçimi gibi görünüyor senaryomuza göre. Ancak günümüzde parmağını hortumun, içine sokarak ölçü almaya çalışanlardan tutunda, parmak boyunu kullanarak hortum almak isteyen onlarca müşteriyle karşılaşmış olmanın verdiği tecrübeye dayanarak, zaman zaman maddi kayıplara bile varan bu hatanın önüne geçebilmek adına paylaştım bu yazımı sizinle.
Hortum alacaksanız, istediğiniz ölçü birimini kullanarak (tercihen mm cinsinden), hortumun iç çapını ölçmeniz yeterlidir. Elinizde hortum yoksa hortumu takmak istediğiniz objenin dış çapını ölçmeniz gerekir ki, aldığınız hortumu o objenin üzerine takabilesiniz.
